Diagnostyka wirusów opryszczki (HSV-1 / HSV-2)
Wirusy opryszczki – Herpes Simplex Virus 1 (HSV1 lub HHV-1) oraz Herpes Simplex Virus 2 (HSV2 lub HHV 2) są to otoczkowe wirusy DNA z rodziny Herpesviridae. Wirusy te wywołują opryszczkę pospolitą. Wirus HSV1 wywołuje najczęściej opryszczkę wargową (chociaż może też być przyczyną opryszczki narządów płciowych), natomiast wirus HSV 2 wywołuje zwykle opryszczkę narządów płciowych(chociaż zakażenia mogą wystąpić również w okolicach ust, a także innych miejscach na ciele (np. oko) jednak znacznie rzadziej).
Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych zarażonych wirusem HSV-2 jest od 40 – 60 mln osób, natomiast zarażeniu ulega od 1 – 2 mln osób rocznie.
Infekcja wywołana przez wirusy HSV przechodzi bezobjawowo nawet u 80% zarażonych osób. Do wystąpienia objawów najczęściej dochodzi w przypadku osób z obniżona odpornością. Infekcja wirusami HSV z wystąpieniem objawów może być trudna w leczeniu i nawracająca. Ponadto infekcja wirusami HSV może powodować u osób z obniżoną odpornością poważne zagrażające życiu komplikacje.
Po przebytej infekcji wirus HSV przechodzi w formę uśpioną, a do jego ponownej aktywacji i rozwoju choroby może dojść na skutek wielu czynników takich jak np. stres, czy towarzysząca infekcja.
Wirusami HSV można zarazić się poprzez kontakt ze śliną, krwią, nasieniem, łzami, moczem.
Często do zakażenia dziecka wirusem HSV-2 dochodzi podczas porodu. Między dziećmi do przeniesienia wirusa HSV-1 dochodzi najczęściej przez kontakt ze śliną.
Oceniono także, że ryzyko zarażenia wirusem HIV poprzez kontakt seksualny znacznie wzrasta w przypadku aktywnego zarażenia wirusem HSV.
Na czym polega badanie?
Diagnostyka molekularna wirusów HSV 1 oraz HSV 2 czułą i wysoce specyficzną metodą Real-time PCR pozwala na analizę badanego materiału pod kątem obecności wirusowego DNA.
Materiałem do badań jest najczęściej wymaz (ze zmienionych wirusowo okolic) lub osocze krwi.
Analiza jakościowa HSV DNA pozwala stwierdzić obecność wirusa HSV 1 bądź HSV 2 w badanej próbie. Analiza jakościowa wykorzystywana jest do:
- Detekcji obecności wirusa opryszczki HSV1 lub HSV2
- Potwierdzenia wyleczenia po przebytym zakażeniu wirusami HSV
Analiza ilościowa wirusów HSV-1 oraz HSV-2 metodą Real-time PCR pozwala ocenić liczbę kopii wirusa w badanym materiale. Analizę ilościową stosuje się do:
- Diagnostyki zakażenia wirusem HSV-1 lub HSV-2
- Monitorowania na bieżąco leczenia zakażenia wirusem HSV-1 oraz HSV-2
- Na podstawie ocenionej ilości kopii wirusa oraz dynamiki jego zmian w określonych przedziałach czasu pozwala na decyzję o wdrożeniu leczenia lub jego modyfikacji jeśli zachodzi taka potrzeba
Leczenie wirusa HSV
Leczenie w przypadku wirusa HSV 1 lub HSV2 stosuje się w przypadku kiedy jest to konieczne, np. zmiany są duże, bardzo bolesne. Kiedy dojdzie do zakażenia u pacjentów w stanie immunosupresji, kiedy to zakażenie HSV może okazać się zagrażające życiu. Leczenie podejmuje się także u noworodków oraz u wszystkich pacjentów z opryszczką gałki ocznej.
Ponieważ leczenie jest drogie, nie stosuje się go u osób ze zmianami nieznacznymi oraz u osób, u których symptomy w ogóle nie występują.
Lekiem najczęściej stosowanym na zakażenia wirusami HSV jest Acyklowir, który jest lekiem skutecznym, a jednocześnie mającym bardzo mało skutków ubocznych. Foskarnet jest natomiast lekiem z wyboru do leczenia pacjentów, u których szczep danego wirusa jest oporny na Acyklowir.
Poza Acyklowirem stosuje się także Famcyklowir oraz Valacyklowir. Oba te leki stosuje się do leczenia ciężkich oraz nawracających infekcji narządów płciowych.
Materiał do badań
Materiałem do badań na obecność wirusa HSV jest najczęściej krew (EDTA), wymaz z miejsc chorobowo zmienionych
Kto może poddać się badaniu na obecność wirusów opryszczki HSV1 / HSV 2?
- Osoby w stanie immunosupresji (np. leczone sterydami, po przeszczepach organów)
- Osoby chorujące na choroby powodujące immunosupresję (np. niedobory odporności)
- Kobiety w ciąży
- Osoby zarażone wirusem powodującym stan immunosupresji (np. HIV)